“Antwerpen is een puzzel waarin telkens nieuwe stukjes vallen”, zegt stadsgids Sonja Mollet. Omdat Antwerpen precies achthonderd jaar geleden stadsrechten kreeg, maakte ze met twee collega’s een nieuwe stadswandeling.
“De uitspraak dat Antwerpenaren een dikke nek hebben, is ontstaan in de 16e eeuw. Toen was onze stad de grootste metropool
ten noorden van de Alpen. En dat lieten de Antwerpenaren destijds maar wat graag merken. We hebben er deze bijnaam aan
overgehouden”, zegt Sonja Mollet.
De nieuwe stadswandeling waarin achthonderd jaar geschiedenis passeert, vertelt het verhaal van de groei, de bloei, de neergang en de heropstanding van Antwerpen. “Dat verhaal en verschillende leuke weetjes moeten ervoor zorgen dat de wandeling aantrekkelijk is voor iedereen die in Antwerpen en geschiedenis geïnteresseerd is”, vervolgt de stadsgids.
Handelen met Engeland
In 1221 kreeg Antwerpen van de hertog van Brabant stadsrechten en dat betekende nogal wat. De stad mocht zichzelf besturen en recht spreken. Van het Antwerpen van achthonderd jaar geleden blijft uiteraard niet veel meer over.
“Het Steen en de restanten van de eerste omwalling bestaan nog. Verder is er in de straatnamen- en patronen in het oudste deel van de stad nog veel terug te vinden. Maar tijdens de wandeling vertel ik ook over de latere eeuwen en hoe de stad toen gedijde.”
Na een introductie aan het Steen, loopt de wandeling langs het Vleeshuis en de Grote Markt om via een omweg langs de
Handelsbeurs op de Groenplaats te eindigen. Op de Grote Markt wijst Sonja Mollet naar een reeks gevelstenen in een gildehuis.
“Wevers. Ze verwijzen naar de handel in laken met Engeland. Onder meer die handel heeft ervoor gezorgd dat Antwerpen uitgroeide tot een handelsstad. Te nadele en tot grote ontsteltenis van Brugge en Gent.”
Met vijfduizend op 40 hectare
Een dikke nek en grote mond ten spijt, was Antwerpen in de 13e eeuw allesbehalve een grootstad. Op die titel moest het nog een paar eeuwen wachten. “Toen de stadsrechten verleend werden, woonden er in Antwerpen ongeveer vijfduizend mensen. Ter vergelijking, steden als Brugge en Ieper telden toen veertigduizend inwoners”, legt Sonja Mollet uit.
Ook in oppervlakte was Antwerpen eerder klein. “Alles speelde zich af op en rond de burcht, waarvan nu alleen het Steen nog
overblijft. Binnen de omwalling had de stad toen een oppervlakte van ongeveer 40 hectare.”
Dat zijn amper zeventig voetbalvelden. Alles wat buiten de eerste omwalling lag, was toe nog ‘den buiten’. “Het Antwerpen uit het begin van de twaalfde eeuw situeert zich binnen de Steenhouwersvest en gaat vervolgens via de Lombardenvest en de Sint-Katelijnevest terug naar de Schelde”, verduidelijkt Sonja Mollet.
De begeleide wandeling over achthonderd jaar Antwerpen kan vanaf nu geboekt worden via de website. Inschrijven is verplicht.
patrick van de perre
Copyright © 2021 Mediahuis. Alle rechten voorbehouden